Czy każda rzecz ma swoje miejsce? Kosmos a chaos

K. Wyszkowski, Czy każda rzecz ma swoje miejsce? Kosmos a chaos, Teologia Polityczna co Tydzień, Nr 368: 2023

Reguła, że każda rzecz ma swoje miejsce, nie zawsze znajduje łatwe zastosowanie. Bywa, że nie wiemy, gdzie położyć jakąś rzecz. Innymi słowy, nie wiemy, gdzie jest jej miejsce. Niektórzy ludzie nie mogą znaleźć swojego miejsca w świecie. Część z nich w końcu je znajduje, ale nie wszyscy.

Dopóki problem dotyczy tylko znalezienia miejsca na portfel, można uznać go za prozaiczny. Jednak gdy z jego powodu człowiek może sobie zmarnować życie, staje się on problemem dramatycznym. A tak jest właśnie z problemem posiadania swojego miejsca pod słońcem. Człowiek, który nie jest w stanie go dla siebie znaleźć, nie wie, co ze sobą uczynić. Nie wie, innymi słowy, co ma czynić już nie tylko, by – ba! – być szczęśliwym, ale by być dobrym, by móc stwierdzić, że ma prawo moralne do robienia tego, co robi. Nie może on odnaleźć w swym życiu porządku, jego serce jest targane niepokojem, bo jest pozbawione ładu.

Ład serca nie oznacza jedynie ładu w sercu. W świecie może panować jedynie porządek subiektywny. Będzie to porządek paranoika, który jest przekonany, że otaczają go szpiedzy pragnący wykraść jego myśli za pomocą osławionych już chipów w zębach, porządek wyznawcy tak zwanej teorii spiskowej, albo po prostu zwykły, idiosynkratyczny, podręczny porządek, za pomocą którego ułatwiamy sobie poruszanie się po rzeczywistości, dzieląc ludzi na ciekawych i nudnych, mądrych i głupich, groźnych i obliczalnych. Wreszcie będzie to ład narzucany na świat przez jakąś grupę, mającą jasno i nierealistycznie skategoryzowaną rzeczywistość. Społeczny wymiar teorii spiskowych (powtarzalne argumenty, heurystyki, a nawet procedury ich swoistego rozwoju), czy niezwykle ciekawy fakt, że w lamentach paranoików wspomniane już chipy w zębach stanowią stale powtarzający się motyw, świadczą, że subiektywne kategoryzacje rzeczywistości są spójnie wyznawane nie tylko przez jednostki, z których każda postrzega świat inaczej, ale przez całe grupy osób. Fałszywe stereotypy, stanowiące podstawę wielu idiosynkratycznych poglądów rozsądnych i zdrowych psychicznie ludzi, także tę prawdę potwierdzają.

Łącze

https://teologiapolityczna.pl/konrad-wyszkowski-czy-kazda-rzecz-ma-swoje-miejsce-kosmos-a-chaos-1